มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปางมีชื่อเดิมว่า "วิทยาลัยครูลำปาง" ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 9 มิถุนายน 2514 ตั้งอยู่เลขที่ 119 ถนนลำปาง - แม่ทะ บ้านหนองหัวหงอก หมู่ที่ 9 ตำบลชมพู อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง 52100 วิทยาลัยครูลำปางเริ่มเปิดการเรียนการสอนเมื่อปี พ.ศ. 2515 ในระดับหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาการศึกษา (ป.กศ.) ใน พ.ศ.2516 เริ่มเปิดสอนในระดับหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาการศึกษาชั้นสูง(ป.กศ.สูง)มีการประกาศใช้"พระราชบัญญัติวิทยาลัยครู พ.ศ.2518" ส่งผลให้วิทยาลัยครูสามารถเปิดสอน ในระดับปริญญาตรีได้ในปี พ.ศ. 2519 วิทยาลัยครูลำปาง จึงได้เปิดสอนในระดับปริญญาตรี สาขาวิชาการศึกษาต่อมาเมื่อมีการประกาศใช้ "พระราชบัญญัติวิทยาลัยครู (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2527" กฏหมายกำหนดให้วิทยาลัยครูสามารถผลิตบัณฑิตสาขาวิชาชีพอื่นนอกเหนือจากสาขาวิชาการศึกษาใน ปี พ.ศ. 2529
ดังนั้นวิทยาลัยครูลำปางจึงได้เปิดสอนในระดับปริญญาตรีสาขาศิลปศาสตร์ และสาขาวิทยาศาสตร์ขณะที่สถาบันราชภัฏลำปางยังใช้ชื่อวิทยาลัยครูลำปางอยู่นั้นได้มีการประสาน การดำเนินงาน ร่วมกับวิทยาลัยครูอื่น ๆ โดยรวมกัน เป็นกลุ่มวิทยาลัยครู วิทยาลัยครูลำปางซึ่งตั้งอยู่ในกลุ่มภาคเหนือตอนบน ได้ร่วมกับวิทยาลัยครูเชียงใหม่ วิทยาลัยครูเชียงราย และวิทยาลัยครูอุตรดิตถ์ เป็นกลุ่มวิทยาลัยครูภาคเหนือตอนบนได้พัฒนาเป็น"สหวิทยาลัยล้านนา"ตามข้อบังคับของสภาการฝึกหัดครูว่าด้วยกลุ่มวิทยาลัยครู พ.ศ. 2528 และวิทยาลัยครูลำปางได้รับเลือกให้เป็นที่ตั้งสำนักงานคณะกรรมการสหวิทยาลัยล้านนา
เมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2535 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ได้พระราชทานนามวิทยาลัยครูใหม่ว่า "สถาบันราชภัฏ"วิทยาลัยครูลำปางจึงได้เปลี่ยนชื่อเป็น "สถาบันราชภัฏลำปาง" ตามพระราชบัญญัติสถาบันราชภัฏ พ.ศ.2538 เป็นต้นมาหลังจากมีการประกาศใช้พระราชบัญญัติสถาบันราชภัฏพ.ศ. 2538 ส่งผลให้สถาบันเกิดการเปลี่ยนแปลงในหลายด้าน และสามารถเปิดสอนในระดับสูงกว่าระดับปริญญาตรในปี พ.ศ. 2542สถาบันราชภัฏลำปางได้เปิดสอนระดับบัณฑิตศึกษา ในหลักสูตรปริญญาโท ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษาและในปี พ.ศ. 2543ได้เปิดสอนในหลักสูตรประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู(ป.บัณฑิต) จนถึงปัจจุบัน ในปี พ.ศ. 2547ได้เปิดสอนหลักสูตรปริญญาโทครุศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิทยาศาสตร์ศึกษา สาขาหลักสูตร และการสอน สาขายุทธศาสตร์การพัฒนา ปี พศ.2548 เปิดสาขาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต (การจัดการทั่วไป) (MBA)และปี พศ. 2549 เปิดสาขาวัดประเมินและวิจัยทางการศึกษา และ หลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิตด้านการจัดการศึกษาร่วมกับสถาบันอื่นนั้น ในปีพ.ศ. 2536 ได้รับวิทยาลัยพลศึกษาจังหวัดลำปางเข้าร่วมโครงการสมทบในสถาบันราชภัฏลำปางพ.ศ. 2534-2539 ได้ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรเปิดสอนหลักสูตรปริญญาโท สาขาการเมืองการปกครองสำหรับนักบริหารใน พ.ศ.2543ร่วมมือกับวิทยาลัยเทคนิคลำพูนเปิดโครงการจัดการศึกษาสำหรับบุคลากรประจำการ (กศ.บป.) ณ วิทยาลัยเทคนิคลำพูน
วันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ.2547 ได้มีการประกาศใช้ "พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยราชภัฏ พ.ศ.2547 "ทำให้สถาบันราชภัฏลำปางปรับเปลี่ยนฐานะเป็น"มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง" (Lampang Rajabhat University)ในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษากระทรวงศึกษาธิการ ปัจจุบันมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปางจัดการศึกษาระดับ
- ปริญญาตรี
- ปริญญาโทและระดับประกาศนีย์บัตรบัณฑิตในสาขาวิชาการศึกษา
- สาขาวิชาศิลปศาสตร์
- สาขาวิชาวิทยาศาสตร์
- สาขาวิชาบริหารธุรกิจ
- สาขาวิชาการบัญชี
| - คณะครุศาสตร์ |
| - คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร |
| - คณะวิทยาการจัดการ |
| - คณะวิทยาศาสตร์ |
| - คณะเทคโนโลยีการเกษตร |
| มีส่วนราชการที่มีฐานะเทียบเท่าคณะ ทำหน้าที่สนับสนุนการจัดการศึกษา อีก 4 ส่วนราชการ |
| - สำนักงานอธิการบดี |
| - สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ |
| - สำนักศิลปะและวัฒนธรรม |
| - สถาบันวิจัยและพัฒนา |
| |
มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปางมีปณิธานและความมุ่งหวังที่จะเป็น"สถาบันอุดมศึกษาชั้นนำของภูมิภาคเป็นที่พึ่งทางปัญญาของปวงชน"โดยมีภาระหน้าที่ตามมาตรา 8แห่งพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยราชภัฏพ.ศ.2547โดยสรุปคือมุ่งพัฒนาการจัดการศึกษาวิชาการ และวิชาชีพชั้นสูงดำเนินการวจัยการสร้างและพัฒนาองค์ความรู้ ให้เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสังคมให้บริการทางวิชาการแก่สังคมส่งเสริมวิชาชีพครูคณาจารย์และบุคลากรทางการศึกษาทำนุบำรุงศาสนาและศิลปวัฒนธรรมศึกษาส่งเสริมสืบสานโครงการ อันเนื่อง มาจากแนวพระราชดำริสนับสนุนการบริหาร การจัดการสิ่งแวดล้อม ทรัพยากรธรรมชาติ
